Help mijn paard eet zand!

Het meeste opgenomen zand wordt gelukkig vaak gewoon weer afgevoerd via de mest. Soms hoopt het zand zich echter op in de dikke darm en veroorzaakt daar problemen met koliek als gevolg. De wand van de dikke darm kan beschadigd raken, er kan verstopping optreden en de bewegingen van het darmkanaal worden geremd. Als dat laatste het geval is, zal zich snel veel meer zand ophopen omdat het niet meer wordt afgevoerd. Bij beschadiging van de darmwand kunnen minder voedingsstoffen worden opgenomen en kan het paard vermageren.

Hoe komt het dat je paard zand binnen krijgt?

Zeker in het najaar en winter staan veel paarden in een zandpaddock of een weiland waar nog maar weinig gras staat en wat er staat is vaak aan de korte kant. Paarden proberen dan toch gras te eten, maar kunnen daarbij ook ongemerkt veel zand binnen krijgen. Wanneer paarden in een zandpaddock hooi of voordroogkuil eten vanaf de grond, dan is het onvermijdelijk dat ze, middels het hooi of voordroog, ook zand binnen krijgen. Sommige paarden likken aan de grond. Dat kan verschillende oorzaken hebben, zoals een mineralentekort, maar ook gewoon verveling/ aangeleerd gedrag of buikpijn. Bij paarden met maagzweren komt zand eten ook vaker voor. Zie jij je paard regelmatig aan de grond likken of zelfs een hap zand eten? Ga dan na wat de oorzaak kan zijn en probeer dat op te lossen.

In het hooi of voordroogkuil zelf kan tevens zand zitten. Bij hooi valt dit meestal wel mee, maar bij kuilbalen komt het nog wel eens voor dat het aardig wat zand bevat. Dit kan voorkomen als het gras laag bij de grond wordt gemaaid en zeker bij wat minder droog ruwvoer blijft het makkelijker plakken dan bij hooi.

Goed en veel kwalitatief ruwvoer met structuur, gecombineerd met beweging, helpt om zand af te voeren. Geef dit ruwvoer niet direct vanaf de grond, maar vanaf een verhoging of vanuit een bak en ruim gespilde resten welke wel met zand in aanraking komen frequent op. Wanneer de opname van zand namelijk zodanig is dat dit zich gaat ophopen in de darm, kan dit serieuze problemen veroorzaken. ‘Zand schuurt de maag’ werkt dan letterlijk. In het maag-darmkanaal van het paard kan zand beschadigingen veroorzaken waardoor je paard voedingsstoffen minder goed kan opnemen. Uiteindelijk kan het opgehoopte zand leiden tot koliek.

“Zand eten kan verschillende oorzaken hebben, zoals een mineralentekort, verveling, tekort aan vezels of zelfs door een maagzweer”

Mineralentekorten

Grond bevat mineralen en sporenelementen welke onmisbaar zijn voor planten om te groeien. Het kan dus zijn dat jouw paard door een tekort aan mineralen aan de grond likt. Als je dit vermoedt, is het altijd verstandig om te laten onderzoeken om wat voor tekort het gaat. Een liksteen of mineralenemmer kan ook helpen, hieruit kan je paard zijn behoeftes aanvullen. Let hierbij wel op de samenstelling van het product, veel likstenen bevatten vooral heel veel zout omdat dit nodig is om er überhaupt een blok van te maken. Bij mineralenemmers is het opletten dat deze niet overmatig zijn gezoet, zodat het paard er echt enkel aan likt bij behoefte en niet omdat hij de samenstelling lekker vindt. Onze partner Probarn heeft een mineralenemmer en tevens verrijkte likstenen in het assortiment welke je ook bij ons kunt bestellen.

Tekort aan vezels

Als paarden te weinig ruwvoer krijgen, doordat ze bijvoorbeeld langere tijd in de paddock of op een kale weide staan, kan het voorkomen dat paarden “vulling” gaan zoeken. Je paard is er namelijk op gemaakt om de hele dag door kleine beetjes te eten, waarbij het maagzuur wat continu wordt geproduceerd, gebufferd wordt. Wanneer je paard zijn maag te leeg raakt, kan hij er last van krijgen en kan hij op zoek gaan naar een manier om dit te bufferen. Bij dit struinen naar blaadjes, takjes, of andere eetbare zaken welke op de grond van de paddock kunnen liggen kan hij al een hoop zand binnen krijgen, maar er zijn paarden welke zelfs gericht happen zand nemen om de pijn in de maag te verzachten.

Verveling

Lijkt jouw paard zand te gaan eten uit verveling, zorg dan voor verrijking in de paddock. De beste verrijking is dan om een hooibak/hooinet te bevestigen in de paddock. Is dat niet mogelijk, zou je kunnen kijken naar een speelbal of zorgen voor een speelmaatje en zorg dat je paard niet met een lege maag uren moet doorbrengen op het zand.

“Doe een simpele test om te kijken of jouw paard zand in zijn darmen heeft” 

Zand in darmen herkennen

Nu aan het einde van het winterseizoen is het handig om je paard te checken op zand in zijn darmen.

Een simpele manier om te testen of jouw paard zand in zijn darmen heeft, is de ontlasting (vijf a zes mestballen – welke nog niet in aanraking zijn gekomen met zand) met een grote plastic handschoen te pakken en daar water bij te vullen. Kneed de mest voorzichtig een klein beetje fijn en laat dit een nacht hangen. Het beste is dit een paar dagen van verschillende mesthopen te doen, omdat zand niet altijd mee komt naar buiten en één test zonder zand dus niet per definitie betekent dat het paard geen zand in zijn darmen heeft. Wanneer er echter duidelijk zand in de vingertoppen zit, is het verstandig actie te ondernemen. Deze test kun je ook uitvoeren in een emmer water, wanneer je na oplossing van de mest het water af giet blijft het zwaardere zand achter. 100% zekerheid heb je alleen door een foto te laten maken bij de dierenarts, hierop kan deze het eventuele zand in de darm zien en je op basis daarvan adviseren.

HorseAdds Psylliumvezels, Psylliumzaad en Epsom

Heb je het idee of bevestigd dat je paard zand in zijn darmen heeft, geef hem of haar dan een Psyllium kuur. Psyllium bestaat uit de vezels van vlozaad (Plantago Ovato plant). Als psylliumvezels in contact komen met water ontstaat een dikke slijmerige massa. Die slijmerige massa neemt het zand mee naar buiten. Het paard moet dus wel voldoende water opnemen, anders werkt de psyllium juist averechts. Psyllium kan effectief werken bij de behandeling van zandkoliek, maar kan ook preventief gebruikt worden om problemen als gevolg van zand eten te voorkomen. Het is belangrijk om het gedurende 7-10 dagen als kuur te geven en dus niet continue. Indien gewenst kan het na een aantal weken herhaald worden.

Uit onderzoek is gebleken dat 50 tot 100 gram/100 kg lichaamsgewicht Psyllium gedurende 7 tot 10 dagen darmreiniging bevordert. Daarbij blijkt dat Epsom zout ofwel magnesiumsulfaat, de werking van de psyllium kan versterken.